Zenith 160 жылдық мерейтойына арнап, тарих, дәлдік пен мәңгілік cән-салтанат үйлескен G.F.J. сағатын шығарды

G.F.J. моделі Женевадағы Watches & Wonders көрмесіндегі сәуір айының басты жұлдызына айналды. Оның платина корпусындағы сағаты, аспан түстес лазурит циферблаты және, ең бастысы, аты аңызға айналған, бірақ көптен бері өндірістен алынған 135 калибрімен жабдықталған ерекше механизмі жұрттың таңдайын қақтырды. Бұл механизм 1950 жылдары атақты сағат шебері Эфрем Жобеннің (1909–2014) қолынан шыққан. Ол хронометрлік дәлдік байқауларында 200-ден аса жүлде алып, сағат жасау өнерінің эталонына айналды. Ал G.F.J. атауы Zenith-тің негізін қалаушы Жорж-Фавр Жаконың (1843–1917) құрметіне берілген.

Бұл жаңалықты Zenith тарихшысы Лоранс Боденманнмен бірге зерттеуді жөн санадық. 160 жылдық тарихты одан артық білетін адам табыла қоймас. Мектеп кезінде Лоранс шоу сайқымазағы немесе мұғалім болуды армандаған, кейін университетте антропологияға ауысқан. Алайда сағаттарға көзі түскенде ол механизмді емес, адамды көретінін айтады. Клоундық пен ұстаздық қасиет те жоғалмаған: аудиторияны баурап алуы мен шебер баяндауы әлі де көптің таңданысын тудырып келеді.

Tatler Asia
IMAGE Жорж-Фавр Жако (1843–1917).

«135 калибрі рекорд орнатуға арналған еді», – дейді Лоранс, – ол қазіргі кез келген стандарттан жоғары дәлдікке ие болды. Оны Невшатель обсерваториясының астрономдары бірнеше мәрте марапаттады. Бірақ Формула-1 көліктері күнделікті көшеде жүрмейтіндей, бұл калибр де күнделікті қолданысқа арналмаған. Сондықтан Zenith оны қайта жасап шығуға бел буды». 

Tatler Asia

Zenith-те Лоранс «мұра бөліміне» жауапты. Көптеген сағат брендтерінде осындай бөлім бар, бірақ Лоранс үшін бұл тек көркем мәтін жазу емес, нағыз зерттеу жұмысындай. Оның айтуынша, дерек төрт бағыттан алынады: «(1) Тарихи сағаттар – техникалық құрылым, дәуірге сай мүмкіндіктер, стилистика және символика; (2) Құжаттық архивтер; (3) Адамдар, әсіресе замандастардың естелігі ерекше маңызды. Архив үнсіз, куәгер естелігі – тірі дерек; (4) Zenith ғимараттарының өзі –әлі күнге дейін аман сақталып тұрған және ХХ ғасыр сәулет ескерткіші ретінде танылған 18 корпусында әлі талай сыр барына сенімдімін». 

Tatler Asia
Tatler Asia

Біз Лоранстан «Неге мерейтойға арналған сағат үш тілімен шектелген? Неге турбийон немесе репетир емес?» – деп сұрағанымызда: «Қарапайым сағат жасау – ең күрделі іс, – деді ол, – үш тілден артық ештеңе керек емес. Қараңызшы, осы қарапайым сағат қаншама мағлұмат бере алады!..»

Tatler Asia
IMAGE Лоранс Боденманн

Лазурит – жұлдызды ұнтақтары бар тас, Zenith логотипіндегі жұлдызды һәм тұсбағдар болған Темірқазықты меңзейді. Көкшіл реңкті секундтық шеңбер – әйгілі El Primero механизміне сілтеме. «Ал 135 атауын жіліктеп көрсек, ол 13 линия (ред. 1 линия = 2,2558 мм) диаметрді, 5 мм биіктікті көрсетеді. Бұл – нақты техникалық сипаттама. Жарнамалық атау емес. Тура үш линиялы винтовка сияқты», – дейді Лоранс.

Баланс дөңгелегінің диаметрі механизмнің үштен бір бөлігін алады. Бұл – дәлдіктің кепілі. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін сағаттардың кіші корпусы оларға дәлділікті арттыру үшін қажетті механизмге тар болды. Ал 135-тің жайы басқа: калибрі кішкене болғанымен, баланс дөңгелегі үлкен болды және тағы бір артықшылығы – Бреге спиралі. Сыртқы ұшы жоғары қарай иілген сипаты жүрістің бірқалыпты болуына кепілдік береді.

Tatler Asia
IMAGE GFJ CALIBER 135 | zenith-watches.com
Tatler Asia
IMAGE GFJ CALIBER 135 | zenith-watches.com

«Мен Эфрем Жобенмен Le Locle музейінде бірге жұмыс істедім, — дейді Лоранс, — ол өз ісіне адал, мінсіздікке ұмтылған адам болатын. Сондай тұлғалар ғана осындай керемет механизм жасай алады».

Tatler Asia
Tatler Asia

Лоранс тағы бір құпияны бөлісті. Үш жыл бұрын мануфактура мұражайдағы 12 механизмді әйгілі сағат шебері Кари Вутилайненге беріп, ерекше топтама жасауын сұраған. «Бұлар жай ескі калибрлер емес, нақты дәлдік байқауларына қатысқан үлгілер еді. Олар корпуссыз болатын, жарысқа шыны қаптамада жіберілетін. Механизмдерінде жүрісті басқаратын ерекше тетік болған. Ал 135 калибрінің сатылымдағы түрінде сағатшының қолын қажет етпейтін, 1903–1904 жылдары патенттелген жеңілдетілген реттегіш қолданылатын. Байқау үлгілері – 135-O, өте дәл реттеуді талап ететін, сондықтан оны тәжірибелі шебер ғана істей алатын. Сол кезде біз олардың өлшемін 3D модельге көшіру үшін көп күш салдық, жаңа технологиялар ескі сызбаларға жарамай қалды. Барлық жобалау жұмысы Zenith ішінде жүрді, ал соңғы өңдеу мен циферблаттарды Кари Вутилайненнің шеберханасы жасады. Егер бұл жұмыс істелмегенде, G.F.J. сағаттарын шығара алмас едік. Енді 135 калибрі цифрлық түрге көшіріліп, Zenith-тің қазіргі механизмдерінің қатарына қосылды».

Tatler Asia

Лоранс лазурит циферблатын айнала қоршаған өрнекті шеңберге назар аударады: онда Zenith ғимараттарындағы кірпіш өрнегі бейнеленген. Кірпіш пен сағаттың не қатысы бар? «Бәрі анық, – дейді Лоранс, – Жорж-Фавр Жако сағаттарын жұрт ұната бастағанда, оған көп сағат жасау керек болды. Ол ешкімге тәуелді болмау үшін кірпіш зауытын өзі салып алды. Сол арқылы әр детальды өзі бақылап отырды. Осылайша, 1865 пен 1905 жылдар аралығында 18 ғимарат салынды. Сол үшін де мерейтойлық сағаттар Zenith-тің өз кірпішінен қаланғанын еске салады».

Tatler Asia
IMAGE Зениттің штаб-пәтері

Темы