2025 жылдың күзінде Almaty Museum of Arts (AMA) атты заманауи өнер музейі ашылмақшы. Біз мұражайдың бас тәлімгері Инга Латсемен кездесіп, қазақстандық суретші Алмагүл Меңлібаеваның шығармашылығы туралы әңгімелестік.

Алмагүл Меңлібаева – өз өнерінде әлеуметтік және экологиялық маңызды мәселелерді көтеріп жүрген заманауи суретші. Т. Жүргенов атындағы Мемлекеттік театр-көркемсурет институтының безендіру және қолөнер факультетін тамамдаған. Шығармашылық жолы өнердің айтарлықтай өзгерістерге ұшырап, дәстүрлі тәсілдер қайта қаралып жатқан дәуірде басталды. 80-ші жылдары матамен жұмыс істеу жай ғана қолөнер деп есептеліп, сурет өнері қатарына жатқызылмайтын еді. Инга Латсенің пікірінше, Алмагүлдің сурет өнері мен матаны біріктіру идеясына келуіне материалдың қолжетімділігі себеп болды. Суретші даралығын көрсетуге ұмтылып, өзіне тән ерекшелік іздеген. Қалай болғанда да, бұл оның шығармашылық ерекшелігіне айналды.

Институт қабырғасында Алмагүл Зитта Сұлтанбаева мен Сауле Сүлейменовамен танысып, бірлесе «Жасыл үшбұрыш» арт-қауымдастығының негізін қалайды. Үшеуін дәстүрлі өнер шеңберінен шығып, өздерінің ой еркіндігін білдіруге, өнер әлемінде өз ізін қалдыруға деген ұмтылыс біріктірді. Дегенмен Алмагүлді басқалардан ерекшелендірген нәрсе – оның шексіз қызығушылығы мен әртүрлі өнер салаларын зерттеуге деген ынтасы. 2000-шы жылдардың басында-ақ тек суретпен шектелмей, батыл түрде фотосурет, видеоөнер және перформанспен айналысуды қолға алады. Дәстүрлі кескіндемеден алшақтағанымен, Алмагүл мата өнеріне қайта-қайта оралып, сол арқылы өзіне тән ерекше көзқарасын жаңа тәсілдермен білдіруге мүмкіндік тапты. Қазіргі уақытта Алмагүл технология мен өнерді тоғыстырып, жасанды интеллектінің көмегімен жаңа мүмкіндіктерді зерттеп, шығармашылық әдістерін үздіксіз дамытып келеді.

Өз шығармаларында ол дәстүрлі нормаларды қайта қарастырып, абсурдтық утопия әлемін құрады. Мұнда ерлердің орнына әйелдер бейнеленіп, киім орнына қар қолданылады. Өнерінде деректемелік пен ұйқы элементтерін араластырып, көшпенділік тарихы, мифтер мен шаманизмді ұштастыратын бұл тәсілді Инга «Орталық Азия футуризмі» деп атайды. Алмагүл өткенді қайта елестетіп, болашақты қалыптастыруға ұмтылады: оның суреттері өзіндік бір зерттеуге айналып, тақырыптары кейінгі туындыларында жалғасады. Осы себепті Инга Алмагүлдің алғашқы жұмыстарына ерекше көңіл бөледі. Біз тәлімгермен бірге «Ақ қыздың үйленуі», «Жақсы» және «Жұмақ уақыты» атты туындыларын талқыладық.